– Column door Bas van der Weerd –
E-bikeproducent VanMoof was een symbool van Nederlandse innovatie en duurzaamheid. Met hun futuristische ontwerpen en slimme technologieën zoals geïntegreerde GPS en elektronische sloten, leek het bedrijf klaar om de wereld te veroveren. Maar zoals het oude gezegde luidt: “Hoogmoed komt voor de val.”
De technologie was te complex waardoor er nogal eens wat mankeerde, de kosten van de reparaties van de fietsen werden te hoog, onderdelen waren maar mondjesmaat verkrijgbaar en de reparaties duurden vaak ook te lang. Mede door de hoge reparatiekosten werden de financiële lasten te zwaar met als resultaat dat het bedrijf niet meer aan zijn verplichtingen kon voldoen. De schuldenlast van meer dan 143 miljoen euro was een stevige nagel aan de doodskist van VanMoof.
Een nieuw hoofdstuk én het einde van een tijdperk?
Het laatste nieuws is dat Lavoie, onderdeel van McLaren Applied, een naam die we vooral kennen uit de autosport, potentieel ziet in de overname van (de restanten van) VanMoof. Voor het DNA van het oorspronkelijke bedrijf hoeft dat niet direct grote gevolgen te hebben. McLaren is geen onbekende in het toepassen van geavanceerde technologie, en Lavoie maakt elektrische stepjes. Maar hun focus ligt natuurlijk wel heel ver van de fietspaden van Amsterdam. Gaan ze de technologie van VanMoof gebruiken om hun eigen portfolio uit te breiden, of krijgt het fietsmerk een tweede leven?
Het mes snijdt aan meerdere kanten
Wat wel duidelijk is, is dat er vele honderden medewerkers van VanMoof op straat komen te staan. Er kan slechts een klein aantal aan de slag blijven. Het mes snijdt helaas aan twee kanten, of zelfs meer.
Aan de ene kant moeten we optimistisch zijn dat een grote speler als McLaren het zinkende schip kan redden. Aan de andere kant komen er ondanks de overname honderden mensen op straat te staan. De huidige arbeidsmarkt is natuurlijk vrij gunstig maar dat wil niet zeggen dat iedereen op korte termijn een andere baan heeft, en of dat een baan is waar hij of zij happy mee is.
Verder is het natuurlijk zo dat VanMoof een enorme schuldenlast heeft. Een overname wil nog niet zeggen dat die schulden betaald worden. Ergens zijn er dus een heleboel particulieren en bedrijven die naar hun centen kunnen fluiten.
Daarnaast moeten we ons dus ook zorgen maken over de identiteit en de toekomst van het merk VanMoof. Ik heb zo mijn twijfels en ook de experts zijn er nog niet uit. Sommigen zien het als een strategische zet die de e-bike markt kan opschudden, terwijl anderen vrezen juist voor een ‘verwatering’ van het merk.
Overschotten en prijsdruk
Het is ook belangrijk om de overname te zien in de context van de huidige e-bike markt. Nadat de e-bikes vanwege de coronapandemie niet aan te slepen waren, zijn er nu enorme voorraden die de prijzen drukken. Er is zelfs sprake van een prijzenslag.
VanMoof was dan wel een premium merk, maar ook dan heb je te maken met een steeds concurrerendere markt. Kan McLaren deze uitdaging aangaan? Hebben ze genoeg geduld, als niet alles zo gaat als men heeft voorzien? Kan VanMoof inderdaad met een schone lei een nieuwe start maken, of kleeft er een negatief imago aan het merk wat een succesvolle doorstart in de weg zit?
Ambitie en realiteit
De techniek staat centraal in VanMoof’s financiële problemen. De fietsen van VanMoof zitten boordevol met technologische innovaties. Helaas waren die zowel een zegen als een vloek. Aan de ene kant trokken ze een jong en technologiebewust publiek aan. Aan de andere kant droegen de hoge ontwikkelingskosten en de complexiteit van de technologie in grote mate bij aan de financiële problemen van het bedrijf. McLaren, met zijn goedgevulde zakken en de nodige technologische expertise, kan wellicht deze uitdagingen aangaan.
Maar de vraag blijft: zal de technologie van VanMoof nog steeds centraal staan, of wordt het slechts een voetnoot in een groter verhaal omdat de overname een volgende les in ambitie en realiteit zal blijken te zijn?
