Staatssecretaris geeft inzicht in budgettaire effecten fiscale stimulering van elektrische auto’s

Staatssecretaris Vijlbrief heeft gereageerd op vragen uit de Tweede Kamer over de fiscale stimulering van elektrische auto’s. De Staatssecretaris geeft aan, zoals het een echte politicus betaamt, dat een eenduidig overzicht van de kosten van de stimulering van elektrische en semi-elektrische auto’s over de afgelopen 10 jaar niet kan worden gegeven.  Dit is best merkwaardig te noemen, omdat bij het invoeren van een nieuwe fiscale maatregel juist het budgettaire effect, simpel gezegd wat gaat het kosten en opleveren, van belang is.

De cijfers

Ter verdediging van de Staatssecretaris, het is ook lastig om exact in kaart te brengen om welke bedragen het gaat. Sinds 2007 is Nederland bezig met de fiscale stimulering van milieuvriendelijke auto’s. Op dat moment waren er eigenlijk nog geen elektrische auto’s op de markt, dus werd er begonnen met de hybride auto’s.

De stimuleringsmaatregelen hebben het meeste effect gehad op de zakelijke markt. Dit komt omdat de maatregelen bijna altijd zien op bijtelling van de auto voor privé gebruik. De Staatssecretaris geeft toe dat stimulering door middel van lage bijtelling ten goede komt van de verkopen van een milieuvriendelijke auto en ten nadele komt van een milieuvervuilende auto. Dit zorgt ervoor dat er meer auto’s worden verkocht met weinig of geen BPM, wat een derving oplevert van de BPM- inkomsten. Aan de andere kant geeft de Staatssecretaris aan dat door de lage bijtelling voor privé gebruik, meer mensen een auto gaan leasen en ook meer mensen de auto voor privé gaan gebruiken. Dit zorgt voor extra inkomsten in de inkomstenbelasting. Per saldo wordt de derving van BPM-inkomsten dus opgevangen door de extra inkomsten door middel van de bijtelling.

Stimuleringsmaatregelen zijn dus van grote invloed op de autokeuze. Onderstaande tabel laat zien dat in voorgaande jaren de stimulering vooral lag bij de zuinige auto’s, maar dat de overheid zich nu vooral gaat richten op de emissievrije auto’s.

Toekomstige maatregelen

Verder stelt de kamer eigenlijk de te verwachten vragen aan de Staatssecretaris. Het ligt voor de hand dat de verkopen van elektrische auto’s stijgen op het moment dat deze volledig vallen onder de gunstige bijtellingsregeling van 4%. Ook is het te verklaren dat de verkopen iets teruglopen op het moment dat de regeling niet meer geldig is. Daarnaast ligt het voor de hand dat eind 2019 er extreem veel elektrische auto’s geregistreerd zijn in het kentekenregister en dat er een daling te zien is in het begin van 2020. Weinig verrassingen op dit gebied.

De echt interessante vragen komen van de fractie van Groen Links. Zij vragen zich namelijk af in hoeverre de fiscale stimuleringsmaatregelen van toepassing gaan zijn op de particuliere markt en de zakelijke markt. Daarnaast zijn ze benieuwd naar de plannen van het kabinet om in de toekomst te gaan bereiken dat er vanaf 2030 enkel nog emissievrije auto’s de showrooms uit rijden. De Staatssecretaris geeft aan dat de stimuleringsmaatregelen voor 30% van toepassing zullen zijn op de particuliere kopers en voor 70% van toepassing gaan zijn op de zakelijke kopers. Daarnaast laat de Staatssecretaris weten dat vanaf 2025 de BPM op elektrische auto’s een vast bedrag gaat worden van € 360, de motorrijtuigenbelasting voor hybride en elektrische auto’s wordt verhoogd naar het reguliere tarief in 2026 en de bijtelling voor privé gebruik van een elektrische auto wordt in 2026 verhoogd naar 22%. Al met al maatregelen die niet stimulerend werken, terwijl het doel is om meer milieuvriendelijke auto’s op de weg te krijgen. Het enige positieve is dat de particuliere koper recht krijgt op een aanschafsubsidie en dat er een uitgebreide informatiecampagne zal worden gestart over het rijden met een elektrische auto.

Onderzoek

Laatste interessante punt uit de brief van de Staatssecretaris is het onderzoek dat is gedaan naar de overwegingen van (potentiële) kopers of gebruikers van elektrische auto’s. Vaak wordt er namelijk gedacht dat men enkel een elektrische auto rijdt, omdat deze valt onder gunstige bijtellingsregels. Dit is echter niet het geval. Uit onderzoek blijkt dat kopers hoofdzakelijk kiezen voor een elektrische auto om bij te dragen aan een beter milieu. Op de tweede plaats komt pas het financiële aspect. Wel geeft de particuliere koper aan dat de aanschafprijs van een elektrische auto op dit moment de reden is om nog geen elektrische auto te kopen. Uiteraard wil het kabinet deze belemmering wegnemen met de aanschafsubsidie en daarnaast is de verwachting dat er meer goedkopere elektrische auto’s op de markt komen.

Al met al een brief van de Staatssecretaris waarin we inzicht krijgen hoe de elektrische auto in de toekomst in fiscale zin behandeld gaat worden. De vraag is wel of het stimuleringsmaatregelen genoemd kunnen worden.